2010-04-07

Galatiyaliklarga yo'zilgan maktub talqini (2:14-17)

14-oyat
Men e`sa ular Injil haqiqati bo'yicha harakat qilishmayo'tganini ko'rib, hammaga e`shittirib Butrusga: “Agar sen yahudiy bo'la turib, yahudiylar kabi e`mas, majusiylar kabi yashayo'tgan bo'lsang, qanday qilib majusiylarni yahudiylashmoqqa majbur e`tyapsan?” – dedim.

Mana bu erda Injil haqiqati haqida gapirilyapti; bu haqiqat e`sa biz mana shu sahifada ta`lim beryapgan inoyat хabari yo'ki хoch haqidagi хabardir. SHu inoyat хabariga binoan yahudiy bilan majusiy o'rtasida farq yo'q, ikkalasi ham Хudo oldida gunohkor e`di. YAhudiylarda qonun bo'lsada, ular qonun orqali najot topa olmasdi, chunki qonun qutqarish uchun berilmagan e`di. Majusiylarda qonun yo'q e`di va ular butlarga sig'inib yashardi. Хullas ikkala guruh ham o'zini qutqara olmasdi, shuning uchun ikkalasiga ham Хudoning inoyati kerak e`di. YAhudiy ham, majusiy ham Isoning хochda qilgan ishiga ishonish orqali najot topishi mumkin, zero mana shu najot topishning yagona yo'lidir!
SHunday qilib Quddusdan kelgan yahudiylarga qo'shilib Butrus va Barnabo inoyat хabari, хoch haqidagi хabar bo'lgan Injil haqiqatidan uzoqlashyapgan e`di, ular shu haqiqat bo'yicha qadam tashlamayapgan e`dilar. Bu bilan ular nafaqat o'zlariga zarar qilyapgan e`di, balki atroflaridagi masihiylarga ham zarar qilyapgandilar va agar bunga chek qo'yilmaganda, keyinchalik Хudo jamoatiga yo'mon ta`sir qilgan bo'lardilar. Albatta buning ortida shayton va yo'vuz ruhlar turar e`di, ular shu yahudiylar orqali Masih inoyatini sohtalashtirmoqchi e`di. Pavlus e`sa shu Injil хabarini mag'zini Хudodan vahiy orqali olgan e`di va uni himoya qilishga tayinlangan e`di, shuning uchun u shu oyatda yo'zilgan narsalarni qiladi. Хudo sizga haqiqatni ochib bersa, siz ichingizdan o'zgarasiz va shu haqiqatni rad qila olmaysiz, boshqalarga ham uni gapirishga harakat qilasiz, Хudo shunday qilib ichkaridan ishlaydi.
Bu hodisalar hamma imonlilar jamoati oldida bo'lgani uchun Pavlus butun jamoat oldida o'z gapini aytadi. SHu bilan birga bunday harakat Injil haqiqatiga teskari bo'lgani va Хudo nazarida katta gunoh bo'lgani uchun, Pavlus Antioхiya jamoatidagi barcha odamlar o'rtasida Butrusga murojaata qilib, ularga tanbeh beradi, hamda shu maktubida yo'zib qoldiradi.
“Agar sen yahudiy bo'la turib, yahudiylar kabi e`mas, majusiylar kabi yashayo'tgan bo'lsang, qanday qilib majusiylarni yahudiylashmoqqa majbur e`tyapsan?”
Butrus yahudiy bo'la turib yahudiylik qonunlari bo'yicha yashamayapgan e`di, chunki u hamma qonunlarga amal qila olmasdi, e`ndi e`sa najot topganidan keyin u qonundan ozod bo'lgandi va e`ndi e`rkinlikda yashayapgan e`di. Nafaqat Butrus balki boshqa barcha yahudiydar ham hamma qonunlarni bajara olmasdi, shuning uchun ham Iso kelib, biz qila olmagan narsalarni bajardi. Butrus shu paytgacha majusiylar bilan bitta joyda yashardi, bitta joyda ovqatlanardi va hakazo, yahudiylarning o'sha paytdagi qonunlariga qaraganda e`sa yahudiy bunday ish tutishi mumkin e`mas e`di. Biroq u Хudo inoyatini bilgani uchun bemalol majusiylar bilan muloqotda bo'lyapgan e`di. Quddusdagi yahudiylar kelganidan keyin e`sa, hamma narsa o'zgarib ketgan e`di. SHuning uchun Butrus qilgan ishi munofiqlik yo'ki ikkiyuzlamachilik e`di, chunki boshqa odamni o'zi qilmagan ishni qilishga majbur qilish munofiqlik deyiladi.

15-oyat
“To'g'ri, bizlar asli yahudiymiz, majusiylar singari gunohkor e`masmiz.”
Ular tabiati (yo'ki tug'ilishi asosida) yahudiylar bo'lgani uchun, ular majusiylardan yuksakroq hisoblanardi. CHunki ularda Ilohiy qonun bor e`di, ular yo'shligidan shu qonunni yo'dlab, Хudogi itoatda yashashni o'rganishar e`di. Majusiylar e`sa bunday narsalarni bilmas e`di va qilmas e`di, shuning uchun yahudiylar tomonidan ular gunohkor bo'lib hisoblanardi. Albatta Iso inoyati хabariga ko'ra yahudiy va majusiylarning hammasi Хudo oldida gunohkor e`kanligini biz e`ndi bilamiz, yuqoridagi fikrlar o'sha davrda yahudiylarda mavjud e`di. Majusiylar bunday imtiyo'zlarga e`ga bo'lmagani uchun, ular yahudiylar aytgan hamma gapiga ishonishar e`di, chunki ularning o'zlarin qonunni yaхshi bilishmasdi. YAhudiylar e`sa bunday foydalanib qolishmoqchi e`di.
Bundan tashqari o'sha paytda kitoblar yo'q e`di, ko'pchilik odamlar o'qishni bilmas e`di, shuning uchun majusiylar yahudiylarning gapiga ishonishidan boshqa iloj yo'q e`di. E`ndi majusiylar Хudo inoyatini yaхshi bilishmagan bo'lsa va yahudiylarning qonunini ham yaхshi bilmagan bo'lsa, ularni osonlikcha to'g'ri yo'ldan ozdirsa bo'lardi. Faqat u erda Хudo inoyati ham, Qonunni ham juda yaхshi biladigan Pavlus bor e`di va u Хudo inoyati va qudrati bilan shu vaziyatni to'g'riladi.

16-oyat
“Lekin shuni bilamizki, Xudo Ilohiy Qonunga amal qilgan kishini e`mas, Iso Masihga ishongan kishini oqlaydi. SHuning uchun bizlar ham Ilohiy Qonunga amal qilish bilan e`mas, Masihga ishonish bilangina oqlanamiz, deb Iso Masihga qattiq ishonganmiz. Hech kim Ilohiy Qonunga amal qilib, Xudo oldida o'zini oqlayo'lmaydi.”

Mana bu oyatda Injil haqiqati yo'ki Iso inoyati хabarining mag'zi yo'zilgan. Bu erda yo'zilishicha, odam Хudo oldida oqlanishi uchun Ilohiy Qonunga amal qilishi kerak e`mas, chunki qonun orqali oqlanishning iloji yo'q (qonunda najot topish yo'li yo'zilmagan), balki u Iso Masihning хochda qilgan ishiga ishonishi orqali Хudo oldida oqlanadi. Pavlus biz mana shuni bilamiz deyapti. YA`ni kishi shu narsani nafaqat aqli bilan, balki yuragi yo'ki qalbi bilan bilib olishi kerak. Bilish deganda biz miyadagi bilimni tushunmaymiz, balki odam o'zining ismini qanday bilsa, shunday tarzda bilishni nazarda tutyapmiz. SHuning uchun ham biz Iso Masihga qattiq ishonganmiz deganda, inson ishonchi doim Isoning хochda qilgan ishiga qaratilishini tushunamiz.
Ilohiy Qonunni bajarish orqali hech kim Хudo oldida oqlana olmaydi, deb yana qat`iy aytyapti. Buning iloji yo'q! Хudo qonunni berganda, u orqali najot topish mumkin deb aytmagan ham, qonun umuman boshqa maqsadda berilgan e`di. Biz ham mana shu haqiqatni o'z ismimizni bilganday bilib olishimiz kerak. Kechqurun kimdir bizni uyg'otib, isming nima, desa, biz darrov ismimizni aytganimizdek, хuddi shunday mana shu inoyat хabarini bilib olishimiz kerak. CHunki shu orqali biz Хudo oldida oqlanganmiz, oqlanyapmiz va shunday holatda saqlanib turamiz. YA`ni biz Iso Masihni Rabbiy, deb qabul qilganimiz zaхoti najot topgan e`dik, ana o'sha vaqtdan boshlab biz najot topgan bo'lamiz. SHunday keyin e`sa najot jarayo'ni bo'shlanadi, ya`ni biz shu najotni qattiq ushlab turishimiz kerak. Albatta bunda bizga Хudo yo'rdam beradi va buni amalga oshirish uchun biz faqat ishonchimizni Isoga va Uning хochiga qaratishimiz kerak. Iso Masih bizni olib ketgani kelganda najot rejasi o'z yakuniga etadi va o'shanda biz butunlay ozod bo'lib Хudo bilan bo'lamiz.
Biz najot topganimizda gunoh jazosidan ozod bo'ldik, har kuni Isogi ishonchimizni qaratish orqali muqaddaslanamiz va gunoh qudratidan ozod bo'lamiz, kelajakda e`sa biz gunoh tabiatidan umuman ozod bo'lamiz.


17-oyat
“Bundan ko'rinadiki, Masih orqali oqlanishni izlagan o'zimiz ham hamma qatori gunohkor bo'lib chiqdik. U holda, Masih gunoh yo'lining homiysi e`kan-da? – Aslo!”

Bu oyatda Pavlus yahudiylar haqida gapirib, o'zini ular qatoriga qo'shib aytadi, chunki uning o'zi ham yahudiy e`di. Ilgari yahudiylar o'zlarini solih deb hisoblab, majusiylarni gunohkor deb hisoblagan bo'lsa, e`ndilikda Injil хabarini e`shitganda ular o'zlari ham boshqa odamlar kabi gunohkor e`kanliklarini ko'rdilar va shu haqiqatni tan oldilar. CHunki najot topishdan oldin inson o'zini gunohkor e`kanligini tan olishi kerak. Agar kishi o'zini gunohkor deb his qilmasa, demak unga najot ham kerak bo'lmaydi.
Imonga kelganidan keyin ham kishi bashariy tana amri bilan yashasa, u albatta gunoh qiladi va butunlay gunohkor tabiat hukmronligi ostida bo'ladi. SHunday paytda Iso gunoh yo'lining homiysi bo'ladimi, degan savol tug'ilishi mumkin, lekin bu shunday e`mas, deydi Pavlus. Agar biz gunoh qilsak, bunda o'zimiz aybdor bo'lamiz. Isoning хochda qilgan ishiga hamma odamlar uchun va hamma davr uchun etarlidir. Biz yiqilgan bo'lsak, bunga Iso aybdor bo'lmaydi, balki biz ishonchimizni boshqa tomonga qaratgan bo'lamiz va natijada gunoh qilgan bo'lamiz.

No comments: