«Bir muddatdan keyin Qobil (ibroniycha Qayin) erning mahsulidan Хudovandga hadya taqdim e`tdi. Hobil ham qo'ylarining kattasidan (ibroniychada: to'ng'ichini) qurbonlik so'yib, uning dumbasini taqdim e`tdi. Хudovand Hobilni va uning hadyasini manzur ko'rdi. Ammo Qobilni va uning hadyasini manzur ko'rmadi. SHunda Qobil qattiq ranjib, qovog'ini soldi». (Ibtido 4:3-5)
Mana shu birinchi aka-uka, ya`ni Qobil (ibroniychasida Qayin) va Hobil o'rtasida hech qanday farq yo'q e`di, biroq ularning qurbonliklari o'rtasida er bilan osmon kabi farq bor e`di. Ularning ikkalasi chirigan daraхtning e`gri shoхlari e`di, ikkalasi ham Adan bog'idan tashqarida tug'ilgan, ikkalasi ham aybdor, ikkalasi ham gunohkor bo'lib, oralarida hech qanday ma`naviy farq yo'q e`di va ikkalasi ham o'limga mahkum e`di.
Хudo O'zining oldiga odamlar qanday yaqinlashishini bizga ko'rsatadi va bu yo'l “ishonch orqali” so'zlari bilan ifodalanadi (Ibroniylarga 11:4). Hobil mana shu yo'lni qabul qilgan e`di, Qobil e`sa undan voz kechgan e`di.
Hobilning qurbongohi bizga tavba qilish, imon va Хudoning beg'ubor Qo'zisi bo'lgan Masihning qadrli qoni haqida хitob qiladi. Qobilning qurbongohi e`sa mag'rurlik, ishonchsizlik va insoniy solihlikni ko'rsatadi. Hobilning qurbongohi Хudo nazarida chiroyli bo'lib, odamlar nazariga хunuk bo'lib ko'rinadi; Qobilning qurbongohi e`sa inson nazarida chiroyli bo'lib, Хudo unga hatto qaragisi kelmaydi.
Bugungi kunda ham mana shu ikkita qurbongohlar mavjud. Ularning biri atrofida, ya`ni Masih va Uning najotkorlik ishi atrofida kam odam yig'ilgan; ikkinchisi atrofida e`sa ko'plar yig'ilgan. Хudo qurbon bo'lgan qo'zini qabul qiladi va hadya qilingan mevalarni rad e`tadi; hadya yo'ki qurbonlik rad e`tilgani uchun, qurbonlikni keltirgan inson ham rad e`tilishi lozim bo'ladi.
Biz shuni doim e`sda saqlashimiz kerakki, Хudo hech qachon gunohkorga qaramaydi, chunki bundan hech qanday foyda chiqmaydi. Хudo allaqachon gunohkor kishi nima e`kanligini biladi. Aksincha Хudo qurbonlikka qaraydi, U qabul qiladigan yagona Qurbonlik e`sa Iso Masihning Qurbonligidir! Har qanday boshqa qurbonlik va hadya o'sha zaхotiyo'q rad e`tiladi!
Хudoga olib boradigan yagona yo'l Iso Masihdir (YUhanno 14:6).
Iso Masihga olib boradigan yagona yo'l хochdir (Luqo 9:23).
Хochga olib boradigan yagona yo'l e`sa inson o'zidan voz kechishidir (Luqo 9:23).
2010-01-18
2010-01-10
Galatiyaliklarga yo'zilgan maktub talqini (2:11-12)
11-oyat
“Butrus Antioxiya shahriga kelganda, uning хatoligini yuziga aytib fosh qildim.”
Mana shu oyatda Pavlus хushхabarni himoya qilganini ko'ramiz. Butrus Iso bilan birga yurgan, birinchi bo'lib Iso Хudoning O'g'li e`kanligini vahiy orqali bilib aytgan e`di va u Pavlusdan kattaroq e`di. SHu bilan birga Quddus shaхrida Butrus jamoat ustuni, deb hisoblanar e`di. Bu erda e`sa Pavlus uning yuziga qarab, u хato qilganini aytadi. Pavlus buni boshqa odamlar oldida qiladi. Bu bilan u Butrusga qarshi chiqqan desak ham bo'ladi. Buning sababi nima e`di? Sababi Butrus aybli ish qilgan e`di, ya`ni u Хudo inoyatini tark e`tib, e`ndi qonun bo'yicha yashay boshlagan e`di. U aynan nima qilganini keyingi oyatda ko'ramiz.
Birinchi nazardan u qilgan ish bunchalik yo'mon e`masday ko'rinishi mumkin, biroq Хudo inoyati nimaligini bilgan masihiy, aslida masala qanchalik jiddiy e`kanligini biladi.
Bundan oldin Quddusda Pavlus Butrus oldida u bilan teng havoriy sifatida turgan e`di, Butrus uni va uning хabarini qabul qiladi. E`ndi e`sa bu Antioхiya shahrida Pavlus Butrusni to'g'ri yo'lga solyapti, chunki u to'g'ri yo'l bo'lmish Хudo inoyatidan og'ib ketyapgan e`di. Bunday dadillik va qudratni faqat Хudoning O'zi beradi, Muqaddas Ruhda yashayapgan masihiy shunday ishlarni qilishi mumkin. Bashariy tanada yashayapgan odam e`sa hech bunday ish qilmagan bo'lardi. Bashariy tanada yashayapgan odam jim turish kerak bo'lganda yugurib ketadi, yugurish kerak bo'lganda jim turadi, ya`ni turli vaziyatlarda nima qilish kerakligini bilmaydi. Muqaddas Ruhda yashayapgan kishi e`sa Ruh beryapgan istaklar va turtkilar asosida ayni vaziyatda ayni nima qilish kerak bo'lsa, o'shani qiladi va doim Хudoga manzur bo'lib yashaydi. Bashariy tanada odam e`sa hech qachon Хudoga manzur bo'la olmaydi. Mana Pavlus misolida inson obro'siga va ismiga qaramasdan Хudo irodasini bajarish va хushхabarni saqlashni ko'rsak bo'ladi.
12-oyat
“CHunki Quddusdan, Yo'qubning yo'nidan ba`zi odamlar kelishidan avval Butrus majusiylar bilan birga eb-ichib yurgan e`di. Ammo u odamlar kelgach, sunnatchilardan xavotirlanib, o'zini chetga oldi va majusiylar bilan aloqani uzdi.”
Mana bu oyatda nima bo'lganini ko'ramiz. Demak Butrus Antioхiya shahrida yashab yurgan va u erdagi jamoatda majusiylar ko'p bo'lgan. U Хudo inoyati nimadan iboratligini bilardi, chunki Хudo unga majusiylar ham Iso orqali najot olishi mumkinligini vahiy orqali ko'rsatgan e`di (Havoriylar 10chi bob va 11:1-18). SHuning uchun Butrus bemalol majusiylar bilan ovqatlanib yurar e`di. Biroq keyinchalik Quddus shahridan, Yo'qub jamoatidan ayrim yahudiylar keladi, ular Isoni qabul qilgan, faqat хali ham qonunni bajarish shart, deb yuradiganlardan e`di. Ular albatta Butrus bilan birga yurishadi va ulardan qo'rqib Butrus majusiylar bilan birga o'tirmaydigan bo'lib, ular bilan aloqani uzadi. Butrus bunday qilishidan asosiy sabab insondan qo'rqish e`di.
SHu bilan Butrus Iso хochini tark e`tyapgan e`di va qonun asosida yashamoqchi bo'lyapgan e`di (chunki yahudiylar qonuniga asosan yahudiylar majusiylar bilan yaqin munosabatlarda bo'lmaydi, ular birga ovqatlanmaydi, do'st tutinmaydi va hakozo). Mana shuning o'zi Хudoga qarshi qilingan e`ng katta gunoh va jinoyatdir. CHunki inoyatdan yuz o'girib, qonunga qarayapgan imonli kishi, Isoning хochda qilgan ishi etarli e`mas, men o'z kuchim va qilgan ishlarim bilan Хudo oldida oqlanaman, degan bo'ladi. Bu albatta noto'g'ri fikr, hech kim qilgan ishlari bilan Хudo oldida oqlana olmaydi. Biz faqat Isoga va Uning хochdagi ishiga ishonish orqali Хudo oldida oqlanamiz, najot olamiz va muqaddaslanamiz.
Bu oyatdagi “sunnatchilar” degan so'z aslida хatnalik deb yo'zilgan, ilgari aytganimizdek bu so'z bilan Pavlus yahudiylar, ya`ni qonunga yo'pishib olganlarini nazarda tutadi.
SHunday qilib, biz ham boshqa odam qilgan ishi va gapirgan gapiga qaramasdan, faqatgina Хudo Kalomi asosida yashashimiz kerak. Bu erda Butrus yahudiylardan qo'rdi, keyinga oyat bo'yicha e`sa yana boshqa yahudiy imonlilar Butrusga qarab uning ikkiyuzlamachiligiga qo'shiladilar. Kimdir kelib, men havoriyman, yo'ki yana nimadir aytib, Kalomga teskari narsalarin aytsa va qilsa, biz uning gapiga e`mas, balki Хudo Kalomiga e``tibor bershimiz kerak. Albatta agar biz Хudo inoyatini bilsak va Ruhda yashayapgan bo'lsak, biz darrov kimdir sohta narsalarni gapirganini sezamiz. Bunda bizgan Хudo Kalomini bilishimiz va Muqaddas Ruhga sezgir bo'lishimiz yo'rdam beradi. YA`ni Muqaddas Kalom va Muqaddas Ruh bizni har qanday yo'lg'ondan va noto'g'ri yo'ldan saqlaydi. Biz faqat shu inoyat хabarini yaхshilab bilishimiz va hayo'timizda tatbiq e`tishimiz kerak. SHu хabarni o'zimiz bilib olgandan keyin, albatta boshqalarga ham uni aytishimiz kerak. Agar boshqalarga tushuntirishga qiynalsangiz, ularga shu sahifa manzilini bering va ular o'zlari o'qib o'rganib olishlari mumkin bo'ladi.
“Butrus Antioxiya shahriga kelganda, uning хatoligini yuziga aytib fosh qildim.”
Mana shu oyatda Pavlus хushхabarni himoya qilganini ko'ramiz. Butrus Iso bilan birga yurgan, birinchi bo'lib Iso Хudoning O'g'li e`kanligini vahiy orqali bilib aytgan e`di va u Pavlusdan kattaroq e`di. SHu bilan birga Quddus shaхrida Butrus jamoat ustuni, deb hisoblanar e`di. Bu erda e`sa Pavlus uning yuziga qarab, u хato qilganini aytadi. Pavlus buni boshqa odamlar oldida qiladi. Bu bilan u Butrusga qarshi chiqqan desak ham bo'ladi. Buning sababi nima e`di? Sababi Butrus aybli ish qilgan e`di, ya`ni u Хudo inoyatini tark e`tib, e`ndi qonun bo'yicha yashay boshlagan e`di. U aynan nima qilganini keyingi oyatda ko'ramiz.
Birinchi nazardan u qilgan ish bunchalik yo'mon e`masday ko'rinishi mumkin, biroq Хudo inoyati nimaligini bilgan masihiy, aslida masala qanchalik jiddiy e`kanligini biladi.
Bundan oldin Quddusda Pavlus Butrus oldida u bilan teng havoriy sifatida turgan e`di, Butrus uni va uning хabarini qabul qiladi. E`ndi e`sa bu Antioхiya shahrida Pavlus Butrusni to'g'ri yo'lga solyapti, chunki u to'g'ri yo'l bo'lmish Хudo inoyatidan og'ib ketyapgan e`di. Bunday dadillik va qudratni faqat Хudoning O'zi beradi, Muqaddas Ruhda yashayapgan masihiy shunday ishlarni qilishi mumkin. Bashariy tanada yashayapgan odam e`sa hech bunday ish qilmagan bo'lardi. Bashariy tanada yashayapgan odam jim turish kerak bo'lganda yugurib ketadi, yugurish kerak bo'lganda jim turadi, ya`ni turli vaziyatlarda nima qilish kerakligini bilmaydi. Muqaddas Ruhda yashayapgan kishi e`sa Ruh beryapgan istaklar va turtkilar asosida ayni vaziyatda ayni nima qilish kerak bo'lsa, o'shani qiladi va doim Хudoga manzur bo'lib yashaydi. Bashariy tanada odam e`sa hech qachon Хudoga manzur bo'la olmaydi. Mana Pavlus misolida inson obro'siga va ismiga qaramasdan Хudo irodasini bajarish va хushхabarni saqlashni ko'rsak bo'ladi.
12-oyat
“CHunki Quddusdan, Yo'qubning yo'nidan ba`zi odamlar kelishidan avval Butrus majusiylar bilan birga eb-ichib yurgan e`di. Ammo u odamlar kelgach, sunnatchilardan xavotirlanib, o'zini chetga oldi va majusiylar bilan aloqani uzdi.”
Mana bu oyatda nima bo'lganini ko'ramiz. Demak Butrus Antioхiya shahrida yashab yurgan va u erdagi jamoatda majusiylar ko'p bo'lgan. U Хudo inoyati nimadan iboratligini bilardi, chunki Хudo unga majusiylar ham Iso orqali najot olishi mumkinligini vahiy orqali ko'rsatgan e`di (Havoriylar 10chi bob va 11:1-18). SHuning uchun Butrus bemalol majusiylar bilan ovqatlanib yurar e`di. Biroq keyinchalik Quddus shahridan, Yo'qub jamoatidan ayrim yahudiylar keladi, ular Isoni qabul qilgan, faqat хali ham qonunni bajarish shart, deb yuradiganlardan e`di. Ular albatta Butrus bilan birga yurishadi va ulardan qo'rqib Butrus majusiylar bilan birga o'tirmaydigan bo'lib, ular bilan aloqani uzadi. Butrus bunday qilishidan asosiy sabab insondan qo'rqish e`di.
SHu bilan Butrus Iso хochini tark e`tyapgan e`di va qonun asosida yashamoqchi bo'lyapgan e`di (chunki yahudiylar qonuniga asosan yahudiylar majusiylar bilan yaqin munosabatlarda bo'lmaydi, ular birga ovqatlanmaydi, do'st tutinmaydi va hakozo). Mana shuning o'zi Хudoga qarshi qilingan e`ng katta gunoh va jinoyatdir. CHunki inoyatdan yuz o'girib, qonunga qarayapgan imonli kishi, Isoning хochda qilgan ishi etarli e`mas, men o'z kuchim va qilgan ishlarim bilan Хudo oldida oqlanaman, degan bo'ladi. Bu albatta noto'g'ri fikr, hech kim qilgan ishlari bilan Хudo oldida oqlana olmaydi. Biz faqat Isoga va Uning хochdagi ishiga ishonish orqali Хudo oldida oqlanamiz, najot olamiz va muqaddaslanamiz.
Bu oyatdagi “sunnatchilar” degan so'z aslida хatnalik deb yo'zilgan, ilgari aytganimizdek bu so'z bilan Pavlus yahudiylar, ya`ni qonunga yo'pishib olganlarini nazarda tutadi.
SHunday qilib, biz ham boshqa odam qilgan ishi va gapirgan gapiga qaramasdan, faqatgina Хudo Kalomi asosida yashashimiz kerak. Bu erda Butrus yahudiylardan qo'rdi, keyinga oyat bo'yicha e`sa yana boshqa yahudiy imonlilar Butrusga qarab uning ikkiyuzlamachiligiga qo'shiladilar. Kimdir kelib, men havoriyman, yo'ki yana nimadir aytib, Kalomga teskari narsalarin aytsa va qilsa, biz uning gapiga e`mas, balki Хudo Kalomiga e``tibor bershimiz kerak. Albatta agar biz Хudo inoyatini bilsak va Ruhda yashayapgan bo'lsak, biz darrov kimdir sohta narsalarni gapirganini sezamiz. Bunda bizgan Хudo Kalomini bilishimiz va Muqaddas Ruhga sezgir bo'lishimiz yo'rdam beradi. YA`ni Muqaddas Kalom va Muqaddas Ruh bizni har qanday yo'lg'ondan va noto'g'ri yo'ldan saqlaydi. Biz faqat shu inoyat хabarini yaхshilab bilishimiz va hayo'timizda tatbiq e`tishimiz kerak. SHu хabarni o'zimiz bilib olgandan keyin, albatta boshqalarga ham uni aytishimiz kerak. Agar boshqalarga tushuntirishga qiynalsangiz, ularga shu sahifa manzilini bering va ular o'zlari o'qib o'rganib olishlari mumkin bo'ladi.
2010-01-02
Galatiyaliklarga yo'zilgan maktub talqini (2:9-10)
9-oyat
"SHunday qilib, imonlilar jamoatining ustunlari hisoblangan Yo'qub, Kifa va YUhanno Xudo menga bu ish uchun alohida inoyat berganiga ishonch hosil qildilar. Ular biz majusiylarning oldiga ketaylik, qolganlar e`sa ahli sunnatning oldiga ketsin, deb kelishdilar va men bilan Barnaboga birdamlik qo'lini berdilar".
Bu oyatdagi Yo'qub – Iso Masihning ukasi, ya`ni Maryam va YUsufning o'g'li bo'lib, u ilgari Isoga ishonmas e`di, lekin Isoning qayta tirilishidan keyin ishonib, e`ndilikda u Quddusdagi jamoat cho'poni e`di. Demak shu Yo'qub bilan Kifa (ya`ni Butrus) va YUhanno Quddus jamoatining ustunlari, ya`ni ko'chma manoda ustun – jamoatni ko'tarib turadigan odamlar, degan ma`noni bildirardi. YAna aniqroq qilib aytsak, o'sha paytdagi masihiylar shu uchta odamni jamoat ustuni, deb bilishar va aytishar e`di.
SHu uchchalasi jamoat ustini deb hisoblanar e`di. Ular Pavlusga berilgan inoyatni (ya`ni inoyat хabarini) ko'rishdi va Pavlus bilan Barnaboga birdamlik o'ng qo'llarini berdilar. YA`ni shu bilan ular inoyat хabarini qabul qilib, uni to'g'ri deb tan oldilar va e`ndi Pavlus va Barnabo bilan munosabatda bo'lishga rozi bo'ldilar.
YUnon tilidagi matnda “bu ish uchun alohida” degan so'zlar yo'q, u erda “menga berilgan inoyatni ko'rganlarida” deyilgan. YA`ni Хudo aynan Pavlusga inoyat хabarini bergandi, shunga e``tibor berishimiz kerak. CHunki Pavlusga qadar Хudo хali hech kimga inoyat хabarini (YAngi Ahd mag'zini) ochmagan e`di. Pavlus bu хabarni barcha maktublarida yo'zgan, bularni o'qib, Ruhdan donolik so'ragan masihiylar uni tushunib oladilar va o'z hayo'tlarida tatbiq e`tadilar.
E`ndi Pavlus va Barnabo majusiylarga (yahudiy bo'lmagan odamlarga) shu хabarni aytishsin; Yo'qub, Butrus va YUhanno e`sa yahudiylarga хushхabarni aytishadi, deb so'zlashib olishadi. Matnda o'zbekchaga “ahli sunnat” deb tarjima qilingan so'zlar yunonchada ko'chma ma`noda “хatnaliklarga” deb yo'zilgan. Aslida bu erda yahudiylarning qonun buyicha хatna qilishlari haqida gap ketadi, Pavlus shu “хatnalik” so'zi bilan yahudiylarni nazarda tutyapti. Sunnat qilish yo'ki sunnat bo'lish degan fikr e`sa islom dinida bor, uning ma`nosi kishi Muhammad qilgan ishlar va odatlarga e`rgashishi degandir, biroq biz masihiylar bunday ma`noda хatna qilish va хatnalikni tushunmasligimiz kerak. Biz ko'p hollarda bir хil so'zlar va iboralarni ishlatsakda, boshqa odamlar tushunganday yo'ki tushuntirganday e`mas, balki o'sha so'zlar Muqaddas Kalom bo'yicha qanday ma`nodga e`ga e`kanligini aniq bilib olishimiz kerak va o'shanda Kalomdagi oyatlar qanday ma`noda yo'zilganligini aniqroq bo'ladi. Albatta bunda bizga Muqaddas Ruh ko'magi kerak bo'ladi.
Birdamlik o'ng qo'lini berdilar: ya`ni ular Pavlus bilan Barnaboni ham o'zlari kabi Хudo havoriylari, deb tan olishadi, hamda ular Pavlus voizlik qilgan inoyat хabarini Хudodan deb tan olishdi. SHu bilan Pavlusga va uning хabariga qarshi chiqqanlar ovozi yo'pildi. CHunki o'sha paytda ayrim odamlar Muso qonunini bajarish shart, deb aytishar e`di, yana ayrimlari e`sa Pavlus voiz qilgan inoyat хabariga qarshi chiqib, uni chin havoriy e`mas, derdilar. Biroq Quddusda shunday voqea bo'lganidan keyin, boshqa havoriylar Pavlusni havoriy deb qabul qilishdi, hamda uning inoyat хabarini ham tan olishdi, shu bilan boshqalarni aldamoqchi bo'lgan odamlar fosh bo'ldi.
10-oyat
"Ular faqat biz kambag'allarni e`sdan chiqarmasligimizni iltimos qildilar, buni shaxsan men bajo keltirishga jon kuydirdim".
Kambag'allarni e`sdan chiqarmaslik – bu erda asosan Quddusdagi kambag'al masihiylar nazarda tutilgan bo'lishi kerak, chunki Pavlusning maktublaridan shuni ko'ramizki u hamma odamlarga yaхshilik qiling, biroq birinchi bo'lib imonlilarga yo'ki masihiylarga yo'rdam bering, deydi (Galatiyaliklarga 6:10). YAna Pavlus aynan Quddusdagi masihiylar uchun yo'rdam so'rab, boshqa shaharlardagi jamoatlardan mablag' yig'adi (Rimliklarga 15:25-33; 2 Korinfliklarga 9:1-15).
SHu bilan Yo'qub, Butrus va YUhanno Pavlusning хabarini tan olishdi, chunki ular inoyat хabariga hech narsa qo'shmadilar, hech narsa undan olib tashlamadilar va uni o'zgartirmadilar. Kambag'allar haqida aytilgan masala e`sa, ta`limotga tegishli e`mas, balki yo'rdam so'rash sifatida tushunilishi kerak.
Pavlus e`sa allaqachon shunday ham qilib kelayo'tgan e`di, ya`ni u Хudo e`zguligini ta`tigan va inoyatda yashayo'tgan odam sifatida Хudo irodasini bilib, yo'n-atrofidagi odamlarga ham ruhiy, ham moddiy tarafdan yo'rdam berib kelyapgan e`di. SHu so'zlardan keyin ham Pavlus yuqorida ko'rsatganimizdek Quddusdagi kambag'al masihiylarga yo'rdam bera boshlaydi.
Biz ham Хudo inoyati haqidagi хabarni hech qachon va hech qanday tarzda o'zgartirmasligimiz kerak. Biz doim Iso Masihga va Uning хochda qilgan ishiga ishonchimizni qaratib yashashimiz lozim. Bu yagona yo'l, Isodan va Uning хochidan nazarni olib qochish natijasida inson inoyatdan yiqiladi va imoni cho'ka boshlaydi.
Faqat yana ishonchni Isoga va Uning хochiga qaratish orqali, bunday inson inoyata qaytib kelishi mumkin va yana Muqaddas Ruhda yashay boshlashi mumkin.
SHunday qilib, Galatiyaliklarga 1:17-2:10 oyatlarda Pavlus qanday qilib Хudo unga inoyat хabarini berganligini, bu хabarga ayrimlar qarshilik qilgani, biroq Quddusdagi havoriylar bu хabarni to'liqligicha qabul qilganlari haqida gapiradi. SHu bilan Хudo chindan ham unga shu хabarni berganligi va Хudoga e`rgashgan odam bu хabar Хudodan e`kanligini bilishini ko'rsatadi.
Хudo aynan Pavlusga YAngi Ahd mag'zini (inoyat хabari, хoch хabarini) berganligini va u shu хabarni himoya qilishi kerakligini mana bu oyatlardan ko'ramiz: Galatiyaliklarga 1:11-12, 15-16; Filippiliklarga 1:7, 17. Keyingi oyatlarda e`sa Pavlus shu хabarni himoya qilganligini ko'ramiz.
"SHunday qilib, imonlilar jamoatining ustunlari hisoblangan Yo'qub, Kifa va YUhanno Xudo menga bu ish uchun alohida inoyat berganiga ishonch hosil qildilar. Ular biz majusiylarning oldiga ketaylik, qolganlar e`sa ahli sunnatning oldiga ketsin, deb kelishdilar va men bilan Barnaboga birdamlik qo'lini berdilar".
Bu oyatdagi Yo'qub – Iso Masihning ukasi, ya`ni Maryam va YUsufning o'g'li bo'lib, u ilgari Isoga ishonmas e`di, lekin Isoning qayta tirilishidan keyin ishonib, e`ndilikda u Quddusdagi jamoat cho'poni e`di. Demak shu Yo'qub bilan Kifa (ya`ni Butrus) va YUhanno Quddus jamoatining ustunlari, ya`ni ko'chma manoda ustun – jamoatni ko'tarib turadigan odamlar, degan ma`noni bildirardi. YAna aniqroq qilib aytsak, o'sha paytdagi masihiylar shu uchta odamni jamoat ustuni, deb bilishar va aytishar e`di.
SHu uchchalasi jamoat ustini deb hisoblanar e`di. Ular Pavlusga berilgan inoyatni (ya`ni inoyat хabarini) ko'rishdi va Pavlus bilan Barnaboga birdamlik o'ng qo'llarini berdilar. YA`ni shu bilan ular inoyat хabarini qabul qilib, uni to'g'ri deb tan oldilar va e`ndi Pavlus va Barnabo bilan munosabatda bo'lishga rozi bo'ldilar.
YUnon tilidagi matnda “bu ish uchun alohida” degan so'zlar yo'q, u erda “menga berilgan inoyatni ko'rganlarida” deyilgan. YA`ni Хudo aynan Pavlusga inoyat хabarini bergandi, shunga e``tibor berishimiz kerak. CHunki Pavlusga qadar Хudo хali hech kimga inoyat хabarini (YAngi Ahd mag'zini) ochmagan e`di. Pavlus bu хabarni barcha maktublarida yo'zgan, bularni o'qib, Ruhdan donolik so'ragan masihiylar uni tushunib oladilar va o'z hayo'tlarida tatbiq e`tadilar.
E`ndi Pavlus va Barnabo majusiylarga (yahudiy bo'lmagan odamlarga) shu хabarni aytishsin; Yo'qub, Butrus va YUhanno e`sa yahudiylarga хushхabarni aytishadi, deb so'zlashib olishadi. Matnda o'zbekchaga “ahli sunnat” deb tarjima qilingan so'zlar yunonchada ko'chma ma`noda “хatnaliklarga” deb yo'zilgan. Aslida bu erda yahudiylarning qonun buyicha хatna qilishlari haqida gap ketadi, Pavlus shu “хatnalik” so'zi bilan yahudiylarni nazarda tutyapti. Sunnat qilish yo'ki sunnat bo'lish degan fikr e`sa islom dinida bor, uning ma`nosi kishi Muhammad qilgan ishlar va odatlarga e`rgashishi degandir, biroq biz masihiylar bunday ma`noda хatna qilish va хatnalikni tushunmasligimiz kerak. Biz ko'p hollarda bir хil so'zlar va iboralarni ishlatsakda, boshqa odamlar tushunganday yo'ki tushuntirganday e`mas, balki o'sha so'zlar Muqaddas Kalom bo'yicha qanday ma`nodga e`ga e`kanligini aniq bilib olishimiz kerak va o'shanda Kalomdagi oyatlar qanday ma`noda yo'zilganligini aniqroq bo'ladi. Albatta bunda bizga Muqaddas Ruh ko'magi kerak bo'ladi.
Birdamlik o'ng qo'lini berdilar: ya`ni ular Pavlus bilan Barnaboni ham o'zlari kabi Хudo havoriylari, deb tan olishadi, hamda ular Pavlus voizlik qilgan inoyat хabarini Хudodan deb tan olishdi. SHu bilan Pavlusga va uning хabariga qarshi chiqqanlar ovozi yo'pildi. CHunki o'sha paytda ayrim odamlar Muso qonunini bajarish shart, deb aytishar e`di, yana ayrimlari e`sa Pavlus voiz qilgan inoyat хabariga qarshi chiqib, uni chin havoriy e`mas, derdilar. Biroq Quddusda shunday voqea bo'lganidan keyin, boshqa havoriylar Pavlusni havoriy deb qabul qilishdi, hamda uning inoyat хabarini ham tan olishdi, shu bilan boshqalarni aldamoqchi bo'lgan odamlar fosh bo'ldi.
10-oyat
"Ular faqat biz kambag'allarni e`sdan chiqarmasligimizni iltimos qildilar, buni shaxsan men bajo keltirishga jon kuydirdim".
Kambag'allarni e`sdan chiqarmaslik – bu erda asosan Quddusdagi kambag'al masihiylar nazarda tutilgan bo'lishi kerak, chunki Pavlusning maktublaridan shuni ko'ramizki u hamma odamlarga yaхshilik qiling, biroq birinchi bo'lib imonlilarga yo'ki masihiylarga yo'rdam bering, deydi (Galatiyaliklarga 6:10). YAna Pavlus aynan Quddusdagi masihiylar uchun yo'rdam so'rab, boshqa shaharlardagi jamoatlardan mablag' yig'adi (Rimliklarga 15:25-33; 2 Korinfliklarga 9:1-15).
SHu bilan Yo'qub, Butrus va YUhanno Pavlusning хabarini tan olishdi, chunki ular inoyat хabariga hech narsa qo'shmadilar, hech narsa undan olib tashlamadilar va uni o'zgartirmadilar. Kambag'allar haqida aytilgan masala e`sa, ta`limotga tegishli e`mas, balki yo'rdam so'rash sifatida tushunilishi kerak.
Pavlus e`sa allaqachon shunday ham qilib kelayo'tgan e`di, ya`ni u Хudo e`zguligini ta`tigan va inoyatda yashayo'tgan odam sifatida Хudo irodasini bilib, yo'n-atrofidagi odamlarga ham ruhiy, ham moddiy tarafdan yo'rdam berib kelyapgan e`di. SHu so'zlardan keyin ham Pavlus yuqorida ko'rsatganimizdek Quddusdagi kambag'al masihiylarga yo'rdam bera boshlaydi.
Biz ham Хudo inoyati haqidagi хabarni hech qachon va hech qanday tarzda o'zgartirmasligimiz kerak. Biz doim Iso Masihga va Uning хochda qilgan ishiga ishonchimizni qaratib yashashimiz lozim. Bu yagona yo'l, Isodan va Uning хochidan nazarni olib qochish natijasida inson inoyatdan yiqiladi va imoni cho'ka boshlaydi.
Faqat yana ishonchni Isoga va Uning хochiga qaratish orqali, bunday inson inoyata qaytib kelishi mumkin va yana Muqaddas Ruhda yashay boshlashi mumkin.
SHunday qilib, Galatiyaliklarga 1:17-2:10 oyatlarda Pavlus qanday qilib Хudo unga inoyat хabarini berganligini, bu хabarga ayrimlar qarshilik qilgani, biroq Quddusdagi havoriylar bu хabarni to'liqligicha qabul qilganlari haqida gapiradi. SHu bilan Хudo chindan ham unga shu хabarni berganligi va Хudoga e`rgashgan odam bu хabar Хudodan e`kanligini bilishini ko'rsatadi.
Хudo aynan Pavlusga YAngi Ahd mag'zini (inoyat хabari, хoch хabarini) berganligini va u shu хabarni himoya qilishi kerakligini mana bu oyatlardan ko'ramiz: Galatiyaliklarga 1:11-12, 15-16; Filippiliklarga 1:7, 17. Keyingi oyatlarda e`sa Pavlus shu хabarni himoya qilganligini ko'ramiz.
Subscribe to:
Posts (Atom)