2009-01-10

Galatiyaliklarga yozilgan maktub talqini (1:8-9)

1:8-oyat
“Bordiyu biz yoki hatto osmondan biror farishta kelib, o'zimiz sizlarga o'rgatgan Injildan boshqa bir “xushxabar” keltirsa, la'nati bo'lsin”.

Mana bu oyatda Masih xushxabarini buzib gapiradiganlarga nima bo'lishi yozilgan. Demak kimki boshqa, ya'ni sohta injilni va'z qilsa - u la'nati bo'lar e'kan.
Shuni tushuntiraylik: bu erda Pavlus, agar “biz yoki hatto osmondan biror farishta kelib” deyapti, masalan qandaydir mashhur yoki taniqli voizxon bizga gapirgan gaplariga osonlikcha ishonishimiz kerak e'mas; biz har qanday gapni Muqaddas Kitob bilan taqqoslashimiz kerak; agar bu xabar Muqaddas Kitobga (ya'ni Xudo inoyati xabariga mos kelsa, bu xabar e'sa asosan “Iso Masih xochda mixlangan”deganidir) mos bo'lsa, demak biz uni qabul qilsak bo'ladi, lekin u mos bo'lmasa demak bu xabar va odam Xudodan e'mas, uni qabul qilmasligimiz kerak. Xuddi shu qoidani biz doim ishlatsak bo'ladi, masalan agar qandaydir vahiy va farishtani ko'rsak, hamda u bizga boshqa xushxabarni aytsa, bunga ishonishimiz kerak e'mas. Bunday xabar va shaxs la'natidir, ya'ni Xudodan yiroqda bo'ladi; shuning uchun bizga u foyda keltirmaydi, faqat ziyon.
Yana e''tibor bersangiz Pavlus “biz o'rgatgan Injil” ya'ni xushxabar deyapti; u bu xabarni Xudoning O'zidan vahiy orqali olgani uchun shunchalik ishonch va aniqlik bilan so'zlyapti. Xudo Pavlusni shu xushxabarni saqlashga chaqirgan e'di, shuning uchun Pavlusning deyarli barcha maktublarida u xushxabarni tushuntiradi va uning buzilmaslikdan saqlaydi.
Kishi avval xushxabarga ishonib, uni qabul qilishi mumkin, lekin keyinchalik Xudodan uzoqlashishi ham mumkin, ya'ni har bir kishi doim ishonchini Isoga qaratishi kerak, aks holda u to'g'ri yo'ldan adashib ketadi. Misollar ko'p, shunga misol qilib Billi Gre'mni olsak bo'ladi. U Injil Xushxabarini va'z qilishda ilgari juda faol qatnashgan e'di; u va'z qilganda minglab odamlar stadionlarda yig'ilishar va juda ko'p odamlar Isoni qabul qilishar e'di, chunki u “faqat Isoga ishonish orqali inson najot topadi”, deb va'z qilardi va odamlarni tavba qilishga taklif qilardi. Lekin o'tgan yili u “Isoni bilmagan kishi ham jannatga tushadi”, deb ta'kidlay boshladi. Bunga sabab uning qarrib qolgani va kasal bo'lgani bo'lishi mumkin, lekin nima bo'lganda ham, e'ndi u kishining gaplariga e''tibor berish kerak e'mas, chunki u injil xushxabarini targ'ib e'tmayapti.
Bunga o'xshash misollar ko'p. Bundaylar to'g'ri yo'lda yurishni boshlaydilar, ancha yil haqiqatni va'z qiladilar, lekin nimadir sodir bo'ladi-yu, ular to'g'ri yo'ldan ozib ketadilar va Masih xushxabarining mag'zini buzib gapira boshlaydilar. Demak, biz shuning uchun juda e'htiyot bo'lishimiz kerak va har qanday axborotni, xabarni va odamni (o'zimizni ham) shu xushxabar asosida tekshirishimiz kerak va shu asosida hukm qilishimiz kerak (hukm qilish haqida oyatlar: ).
Shu bilan birga biz ham e'htiyotlik bilan yashashimiz kerak, toki hech qachon Xudo inoyatidan uzoqlashmaylik; doim ishonchimizni o'zimiz yoki qonun-qoidalarga e'mas, balki faqat Isoga qarataylik, shunda Xudo qudrati bilan bizni to'g'ri yo'lda saqlaydi. Buni amalga oshirishga qudratli bo'lgan yagona Xudoyimizga shon-sharaflar bo'lsin, faqat U shuhratga sazovordir!

1:9-oyat
“Biz oldin ham aytgan e'dik, hozir yana aytyapman: agar kimki sizlar qabul qilgan Injilga zid bo'lgan xabarni targ'ib e'tsa, la'nati bo'lsin!”
Bu oyatning 8-oyatga o'xshaydigan tomoni ham bor, o'xshamaydigan tomoni ham bor. O'xshaydigan tomoni - Masih xushxabariga teskari bo'lgan xabarni aytgan kishi la'nati bo'ladi.
O'xshamagan tomoni - bu oyatda Pavlus “sizlar qabul qilgan Injil” ya'ni xushxabar deydi, ya'ni agar kishi haqiqiy xushxabarni e'shitib, unga ishonsa (qabul qilsa) u najot topadi; shu va boshqa alomatlarga qarab inson xushxabar haqiqiyligini bilib oladi. Shunday qilib, Pavlus gapiga asosan, shu najotbaxsh xushxabarni e'shitgan bo'lsangiz, unda sohta xushxabarni tanishingiz kerak, albatta Xudoning O'zi sizga bunda yordam beradi.
Iso Masih bitta va Uning xushxaari ham bitta, Isoga o'xshamagan Isoni kim targ'ib qilsa, u “boshqa” yoki sohta Isoni targ'ib qilgan bo'ladi. Xuddi shu fikrni xushxabar haqida ham aytsa bo'ladi: agar kimdir Iso xushxabariga teskari xabarni aytsa, demak u boshqa, ya'ni sohta va yolg'on xushxabarni aytyapgan bo'ladi. Shuni e'sda tutish kerakki ayrim odamlar “biz ham o'sha Isoga ishonamiz” deyishi mumkin, biroq ular Muqaddas Kitobdagi Isoga va U qilgan ishlariga va aytgan gaplariga ishonmasalar, ular boshqa Isoga ishonayapgan bo'ladilar; bu boshqa Isoni shayton va Dajjol ruhi targ'ib qiladilar, chunki shaytonning ishi Xudoga teskari narsalarni qilish va targ'ib qilishdan iborat.

Galatiyaliklarga yozilgan maktub talqini (1:7)

1:7-oyat
“Aslida boshqa Injil yo'q. Faqat ba'zilar sizlarni chalg'itib, Masih Xushxabarini buzib ko'rsatishni xohlaydilar”.
Avval Pavlus, kimki o'z xabarida Isoni xochda o'lganini aytmasa, u Injil xushxabarini aytmayapgan bo'ladi, deydi; va bu xushxabarni “boshqa xushxabar” deydi; ya'ni Isoning Injil xushxabaridan boshqa demoqchi. Keyin 7-oyatda u “aslida boshqa Injil (yoki xushxabar) yo'q” deydi, ya'ni agar Isoning xochda qilgan ishi aytilmasa, unday xushxabar noxush xabar bo'lib qoladi. Chunki agar xabar insonni Xudoga etaklovchi yo'ldan uzoqlashtirsa, bunday xabar - xushxabar e'mas, balki yomon xabar bo'lib qoladi. Mana shuni nazarda tutib, Pavlus aslida boshqa xushxabar yo'q depti.
E'ndi e'sa bu noxush xabar manbai va u o'zi nimaligini bizga ko'rsatyapti. Uning manbai - odamlar e'di, ular galatiyaliklarni chalg'itib, to'g'ri yo'ldan ozdirmoqchi e'dilar. Ularning o'zlari adashgan bo'lib, biroq o'zlarini to'g'ri yo'ldamiz, deb o'ylashardi, shuning uchun boshqalarni ham o'zlariga qo'shilishlarini undardilar. Yuqorida aytganimizdek, bular asosan yaxudiylar e'di, ular majusiylikdan masihiy bo'lgan odamlarga, “siz e'ndi Muso Qonunini bajarishingiz kerak” derdilar.
Bu noxush xabar maqsadi Masih xushxabarini o'zgartirishdan iborat e'di. Albatta buning ortida shayton turadi; u xushxabarni inkor qila olmasdan, uni buzishga harakat qiladi. Bunga misol qilib qalbaki pullarni olsak bo'ladi: qalloblar qalbaki pul qilganda avval haqiqiy pullarni yaxshilab o'rganib chiqadi va keyin haqiqiyga o'xshaydigan pullarni yasashga kirishadi. Bunda masalan AQSh dollarini qalbakilashtirmoqchi bo'lsalar, ular 1, 5, 10, 20, 50 va 100 dollarlik pullarni yasaydilar; ular 3 yoki 60 dollarlik qog'oz pul qilmaydilar, chunki aslida bunday pulning o'zi yo'q, bunday qilsalar ular qalbakiligi darrov bilinib qoladi. Xuddi shunday yo'sinda ayrim odamlar shayton boshchiligida Injil xushxabarin buzmoqchi bo'ladilar. Bunda ular asosan Iso Masihga va U xochda qilgan ishga hujum qiladilar. Zero faqat Iso Masihga ishonish va U xochda biz uchun qilgan ishiga ishonish orqali inson najot topadi va keyinchalik muqaddaslanadi. Agar shu asosiy narsani xushxabardan olib tashlasangiz, unda xushxabardan hech ham foyda qolmaydi. Ko'pgina jamoatlarning to'g'ri yo'ldan ozishi ham mana shunday bo'lgan. Ular paydo bo'lishidan boshlab, Iso Masihni xochda qilgan ishini targ'ib qiladilar, biroq keyinchalik boshqa narsalarga e''tibor bera boshlashadi va boshqa xabarni va'z qila boshlaydilar. Ana shunday vaziyatda Muqaddas Ruh bunday jamoatlar va odamlarda harakat qila olmaydi va ular Muqaddas Ruh yordami va quvvatisiz qoladilar, bu e'sa oxrida ruhiy o'limga olib keladi. Shuning uchun masihiyning e'ng oliy maqsadi injil xushxabarini o'zgartirmas saqlash va boshqalarga shunday holda va'z qilishdir.